Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS – Polycystic Ovary Syndrome) là một căn bệnh gây rối loạn hormone của phụ nữ. Phụ nữ bị buồng trứng đa nang sẽ sản xuất lượng hormone nam cao hơn bình thường. Sự mất cân bằng hormone này khiến chu kỳ kinh nguyệt rối loạn và quá trình mang thai trở nên khó khăn.
Hội chứng buồng trứng đa nang gây ra sự phát triển quá nhiều lông trên cơ thể và hói đầu. Về lâu dài sức khỏe của bạn sẽ bị ảnh hưởng, có thể mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim.
Để tìm hiểu rõ về căn bệnh này, mời các bạn tham khảo bài viết sau đây.
Hội chứng buồng trứng đa nang là gì?
Buồng trứng đa nang là bệnh liên quan đến lượng hormone ở nữ giới. Bệnh này xảy ra ở phụ nữ có quá nhiều hormone sinh dục nam, còn lượng hormone sinh dục nữ thì ít. Làm cho quá trình rụng trứng trở nên bất thường.
Theo nghiên cứu, có từ 2,2-26,7% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (từ 15 đến 44 tuổi) mắc bệnh buồng trứng đa nang. Nhưng có đến 70% phụ nữ không biết mình bị bệnh.
Bệnh buồng trứng đa nang ảnh hưởng trực tiếp đến buồng trứng của phụ nữ, cơ quan sinh sản sản xuất estrogen và progesterone – hormone điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Buồng trứng cũng sản xuất một lượng nhỏ nội tiết tố nam gọi là androgen.
Buồng trứng giải phóng trứng để được thụ tinh bởi tinh trùng của người đàn ông. Việc phát hành trứng mỗi tháng được gọi là rụng trứng. Hormon kích thích nang trứng (FSH) và hormone luteinizing (LH) kiểm soát sự rụng trứng. FSH kích thích buồng trứng sản xuất nang trứng – túi chứa trứng – và sau đó LH kích hoạt buồng trứng giải phóng trứng trưởng thành.
Buồng trứng đa nang là trong buồng trứng có nhiều túi nhỏ chứa đầy chất lỏng. Những túi này là những nang trứng chưa trưởng thành, nhưng chúng không thể rụng trứng.
Việc thiếu rụng trứng làm thay đổi nồng độ estrogen, progesterone, FSH và LH. Nồng độ estrogen và progesterone thấp hơn bình thường, trong khi nồng độ androgen cao hơn bình thường. Hormone nam làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt, vì vậy phụ nữ bị buồng trứng đa nang có ít thời gian rụng trứng hơn bình thường. Gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản của phụ nữ.
Nguyên nhân gây bệnh buồng trứng đa nang
Theo các bác sĩ chuyên khoa, nguyên nhân chính xác gây nên bệnh buồng trứng đa nang chưa thể xác định chính xác. Nhưng có một số tác nhân làm cho nồng độ hormone nam cao, ngăn cản buồng trứng sản xuất hormone sản sinh ra trứng như bình thường. Một số yếu tố sau làm tăng nguy cơ mắc bệnh buồng trứng đa nang: gen di truyền, kháng insulin và viêm đều có liên quan đến việc sản xuất androgen dư thừa.
Yếu tố di truyền
Các nghiên cứu liên quan đến bệnh buồng trứng đa nang cho thấy yếu tố di có tác động đến bệnh buồng trứng đa nang. Những gia đình nếu có mẹ, chị gái hoặc em gái bị buồng trứng đa nang hay chu kỳ kinh nguyệt không đều thì bạn cũng có nguy cơ cao mắc bệnh này. Họ cũng nghi ngờ khả năng một số gen nhất định có liên quan đến bệnh này.
Kháng insulin
Có tới 70% phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang bị kháng insulin, nghĩa là các tế bào của họ không thể sử dụng insulin đúng cách.
Insulin là một loại hormone mà tuyến tụy sản xuất để giúp cơ thể sử dụng đường từ thực phẩm để tạo năng lượng. Khi các tế bào không thể sử dụng insuin đúng cách, nhu cầu insulin của cơ thể sẽ tăng lên. Tuyến tụy sẽ tạo ra nhiều insulin hơn để bù đắp.
Insulin bổ sung kích hoạt buồng trứng sản sinh nhiều nội tiết tố nam androgen. Sự gia tăng sản xuất androgen có thể cản trở sự phát triển của nang trứng, làm giảm khả năng rụng trứng và gây nên tình trạng mụn trứng cá và rụng tóc.
Béo phì là một nguyên nhân chính của kháng insulin. Cả béo phì và kháng insulin đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Chế độ ăn uống
Cũng có nghi ngờ cho răng chế độ ăn uống giàu tinh bột và đường cũng là nguyên nhân gây bệnh buồng trứng đa nang. Thực tế cho thấy, những người bị buồng trứng đa nang là người thừa cân béo phì, nhưng người gầy cũng có nguy bị bệnh. Chị em nên có chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế chất béo, tăng lượng rau quả để giữ vóc dáng và tránh béo phì.
Triệu chứng của bệnh buồng trứng đa nang
Một số phụ nữ bắt đầu nhận thấy các triệu chứng của bệnh ngay giai đoạn đầu tiên. Nhưng cũng có những người phát hiện họ bị bệnh buồng trứng đa nang sau khi họ tăng cân quá nhiều hoặc gặp vấn đề khi mang thai.
Các triệu chứng bệnh buồng trứng đa nang phổ biến nhất là:
Chu kỳ kinh nguyệt không đều: việc không rụng trứng hoặc ít rụng trứng sẽ ngăn chặn niêm mạc tử cung bong ra mỗi tháng. Một số phụ nữ bị buồng trứng đa nang trong một năm sẽ có ít hơn 9 lần xuất hiện hành kinh; mỗi chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn 35 ngày và xuất huyết bất thường, có thể kinh nguyệt ra nhiều hoặc kinh nguyệt ra rất ít.
- Lông mọc nhiều trên các bộ phận: mặt, ngực, bụng, lưng hoặc bắp đùi.
- Gặp các vấn đề về da: bị mụn trứng cá, da sậm màu hoặc vùng da dư thừa ở nách hoặc quanh cổ.
- Tăng cân, béo phì: có tới 80% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang gặp phải tình trạng này.
- Tóc mỏng hoặc tóc rụng nhiều.
- Gặp khó khăn trong việc thụ thai.
- Chứng ngưng thở lúc ngủ.
- Trầm cảm, đau đầu do thay đổi nội tiết tố.
Tác hại của bệnh buồng trứng đa nang đến cơ thể
Cơ thể nữ giới có nồng độ androgen cao hơn bình thường có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe của bạn. Một số tác hại của bệnh buồng trứng đa nang gây ra cho cơ thể:
Vô sinh – hiếm muộn
Phụ nữ bị bệnh buồng trứng đa nang thì xảy ra tình trạng trứng không rụng thường xuyên, khả năng tinh trùng gặp được trứng để tạo thành hợp tử là rất ít. Do đó, khả năng thụ thai của những phụ nữ bị bệnh này cũng thấp hơn bình thường. Nếu không được chữa trị sớm có thể sẽ bị vô sinh – hiếm muộn.
Hội chứng chuyển hóa
Có tới 80% phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang bị thừa cân hoặc béo phì. Cả béo phì và bệnh buồng trứng đa nang đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, huyết áp cao, cholesterol HDL thấp (có thể tốt) và cholesterol LDL (cao xấu).
Những yếu tố này được gọi là hội chứng chuyển hóa và chúng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và đột quỵ .
Chứng ngưng thở khi ngủ
Tình trạng này gây ra sự ngừng thở lặp đi lặp lại trong đêm, làm gián đoạn giấc ngủ.
Ngưng thở khi ngủ phổ biến ở những phụ nữ thừa cân và đặc biệt bị buồng trứng đa nang. Nguy cơ ngưng thở khi ngủ cao gấp 5 đến 10 lần ở phụ nữ béo phì mắc buồng trứng đa nang so với những người bình thường.
Bệnh ung thư nội mạc tử cung
Trong quá trình rụng trứng niêm mạc tử cung bị bong ra. Nếu bạn không rụng trứng thường xuyên hàng tháng, lớp lót có thể tích tụ dày lên. Lớp lót tử cung dày lên làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư nội mạc tử cung ở phụ nữ bị buồng trứng đa nang.
Bệnh buồng trứng đa nang được bác sĩ chẩn đoán như thế nào?
Hội chứng buồng trứng đa nang có thể khó chẩn đoán vì các triệu chứng ở mỗi người sẽ khác nhau. Nếu bạn bị buồng trứng đa nang, các triệu chứng có thể xuất hiện và biến mất trong thời gian ngắn.
Các bác sĩ thường chẩn đoán bệnh buồng trứng đa nang ở những phụ nữ có ít nhất hai trong số ba triệu chứng sau đây:
- Xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone androgen.Tiền sử sức khỏe và chu kỳ kinh nguyệt của bạn.Siêu âm vùng bụng dưới để xem buồng trứng có đa nang hay không.
Phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang có thể mang thai không?
Bệnh buồng trứng đa nang làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt bình thường và khiến việc mang thai trở nên khó khăn hơn. Từ 70-80 % phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang có vấn đề về sinh sản. Tình trạng này cũng có thể làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ. Họ cũng có nguy cơ sảy thai, huyết áp cao và tiểu đường thai kỳ. Tuy nhiên, phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang có thể mang thai bằng phương pháp điều trị sinh sản giúp cải thiện sự rụng trứng.
Điều trị bệnh buồng trứng đa nang theo phác đồ của bác sĩ kết hợp việc người bệnh giảm cân và giảm lượng đường trong máu có thể cải thiện khả năng mang thai.
Chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh.
Điều trị bệnh buồng trứng đa nang thường bắt đầu bằng việc thay đổi lối sống như giảm cân, ăn kiêng và tập thể dục. Theo nghiên cứu, bạn giảm 5-10% trọng lượng cơ thể của bạn sẽ giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và cải thiện triệu chứng của bệnh buồng trứng đa nang. Giảm cân cũng có thể cải thiện mức cholesterol, giảm insulin và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường.
Hãy xây dựng một chế độ ăn uống giàu chất xơ, ít tinh bột đường và thể dục hợp lý để giảm cân và cải thiện tình trạng bệnh buồng trứng đa nang.
Phương pháp điều trị bằng thuốc
Bác sĩ sẽ thăm khám và đưa ra phác đồ điều trị bệnh phù hợp. Một số loại thuốc bạn có thể được chỉ định dùng như:
Loại thuốc kiểm soát sinh sản: Uống estrogen và proestin hàng ngày có thể khôi phục lại sự cân bằng hormone bình thường, điều chỉnh sự rụng trứng, làm giảm các triệu chứng như mọc tóc quá mức và bảo vệ chống lại ung thư nội mạc tử cung. Những hormone này có trong thuốc tránh thai, miếng dán hoặc vòng âm đạo .
Metformin: Metformin (Glucophage, Fortamet) là một loại thuốc dùng để điều trị bệnh tiểu đường loại 2. Nó cũng điều trị bệnh buồng trứng đa nang bằng cách cải thiện mức độ insulin. Theo nghiên cứu cho thấy dùng metformin trong khi thay đổi chế độ ăn và tập thể dục giúp giảm cân, giảm lượng đường trong máu và hồi phục chu kỳ kinh nguyệt tốt hơn so với bình thường.
Clomiphene: (Clomid) là loại thuốc giúp tăng khả năng sinh sản. Có khoảng 80% phụ nữ được chỉ định điều trị với thuốc này sẽ bắt đầu rụng trứng trong vòng 3 tháng đầu tiên. Trong số đó, có đến 30-40% phụ nữ mang thai trong lần điều trị thứ 3.
Thuốc tẩy lông: Một vài phương pháp điều trị có thể giúp loại bỏ lông không mong muốn hoặc ngăn chặn nó phát triển. Kem Eflornithine (Vaniqa) là một loại thuốc theo toa làm chậm sự phát triển của tóc. Triệt lông bằng laser và điện phân có thể loại bỏ những sợi lông không mong muốn trên khuôn mặt và cơ thể bạn.
Phương pháp phẫu thuật buồng trứng
Phẫu thuật có thể là một lựa chọn để cải thiện khả năng sinh sản nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Phương pháp phẫu thuật này được gọi là khoan buồng trứng. Khoan buồng trứng là một thủ thuật tạo ra các lỗ nhỏ trong buồng trứng bằng laser hoặc kim được đốt nóng mỏng để khôi phục sự rụng trứng bình thường của phụ nữ.
Không giống như những phương pháp khác, khoan buồng trứng là phương pháp chỉ sử dụng một lần. Tác động chỉ mang tính chất tạm thời, nhưng có khoảng 50% phụ nữ mang thai ngay trong vòng 1 năm kể từ khi phẫu thuật.
Khi nào cần đi gặp bác sĩ.
- Bạn đã cố gắng một thời gian nhưng vẫn không có thai.
- Bạn gặp phải một số triệu chứng của bệnh buồng trứng đa năng, ví dụ như lông mọc nhiều trên cơ thể.
- Bạn có các triệu chứng của bệnh tiểu đường, giảm cân đột ngột,…
Nếu bạn bị buồng trứng đa nang, hãy lên kế hoạch thăm khám thường xuyên với bác sĩ để chăm sóc sức khỏe của chính mình. Cần thường xuyên thực hiện xét nghiệm tiểu đường, huyết áp cao và các biến chứng có thể xảy ra.
Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi chia sẻ trên đây, bạn phần nào có thêm những kiến thức bổ ích về bệnh buồng trứng đa nang. Nếu có thắc mắc gì cần giải đáp, mời bạn gọi vào số 0204 221 6666 hoặc click vào khung chat để được tư vấn miễn phí.
Đọc thêm: